HR - Ljudski Resursi - Srbija

U svakoj trećoj opštini u Srbiji više penzionera nego zaposlenih

Vest da u Rumuniji danas ima više penzionera nego zaposlenih i da u ovom času radi 4,3 miliona njih, a penziju prima milion više, gotovo da važi i za nas, jer na jednog zaposlenog u Srbiji dolazi 1,4 penzionera, a iz budžeta se za isplatu penzija izdvaja oko 50 odsto ukupnih sredstava.

Miroslav Zdravković, ekonomista, koji je radio istraživanje o odnosu broja zaposlenih i penzionera, kaže, da je situacija najkritičnija u topličkom kraju gde je čak šest puta više penzionera od zaposlenih. Ništa bolja situacija, dodaje, nije ni u istočnoj Srbiji, gde je broj penzionera tri puta veći od zaposlenih. U većini opština u Vojvodini je dva puta više penzionera od zaposlenih, osim u Novom Sadu i Pančevu gde je situacija nešto bolja, kaže on.

Najveći broj radnih mesta koncentrisan je u dva najveća grada: Beogradu gde je u junu 2013. godine bilo 294.429 penzionera i oko 624.209 zaposlenih i Novom Sadu gde je duplo više onih što rade oko 149.354, a 70.202 prima penziju.

Broj penzionera se još pre godinu i po dana dramatično približio broju zaposlenih. U centralnoj Srbiji i Vojvodini, kad se izuzmu Beograd i Novi Sad, ima 996.657 penzionera i 1.699.236 zaposlenih (oni koji su prijavljeni i za koje se uplaćuju doprinosi. Za jednog radnika ima više prijava za doprinose). Svojevremeno je na četiri zaposlena dolazio jedan penzioner, a penzije su sa 100 odsto pratile rast zarada, tako je, kaže Milan Nenadić, presednik Saveza penzionera Vojvodine, bilo do 2000. godine. Danas je njihovo učešće prepolovljeno na oko 50 procenata, a penzioneri u stopu prate broj radnika.

Prema statističkim podacima PIO fonda iz juna 2013. godine u Barajevu tri puta više njih podiže penziju nego platu – 12.159 prema 4.017, Rakovica ima 27.145 penzionera i 11.762 zaposlenih, u Vladičinom Hanu je 4.538 penzionera prema 4.013 koji rade, u Zaječaru penziju prima 18.228, a plavi koverat kući nosi 16.270, Boljevcu 3.844 penzionera i 2.997 zaposlenih, Knjaževcu 10.614 radnika i 6.662 penzionera.

Situacija je kritična i na KiM gde ima duplo više penzionera 31.132 a zaposleno je 15.170. Problem je što je, pokazuje statistika PIO fonda, širom Srbije sve više gradova u kojima su penzioneri brojniji od radnika. U čak 33 opštine, odnosno gotovo svakoj trećoj, na šalterima pošta i banaka svakog meseca isplaćuje se više penzija nego plata.

Od svih opština u Srbiji, danas samo tri imaju idealan odnos zaposlenih i penzionera i sve su u Beogradu – na Vračaru ima 16.293 penzionera, a 52.976 osiguranika, na Starom gradu je 14.501 penzioner, a 113.809 zaposlenih, na Savskom vencu odnos je 17.206 prema 160.304 radnika, skoro 10 puta više.

Kako bi se rešio ovaj gorući problem, Nenadić kaže, da bi trebalo skratiti rokove za reformu penzijskog sistema koja je započeta, a koja bi trebalo da se okonča do 2022. godine.

– To je predugačak rok. Treba ga skratiti, kako bi se nastavilo dalje, ako želimo da popravimo stanje u fondu i budžetu, kaže on i dodaje da novi ministri u vladi koji se zalažu za reformu nisu ni upoznati šta je do sada urađeno, ali bi odmah da podižu starosnu granicu i uvode penale za one koji odu pre vremena u penziju.

– To možda jesu neka rešenja, ali ona ne mogu dati efekte na kratak rok, a Srbiji je to sada potrebno, pa bi umesto pooštravanja granica za odlazak u penziju prvo trebalo da država ostane pri odluci o nultoj poreskoj toleranciji, čime bi se naplata doprinosa znatno povećavala, a budžet punio.

Neophodno je, da se među penzionerima ne bi više širila sirotinja, utvrditi formulu za obračun penzija prema kojoj će one nastaviti da prate potrošačke cene.

– Za to već sada postoje objektivni uslovi, jer je predviđen rast ukupne proizvodnje, došlo je do rasta BDP i izvoza, inflacija bi trebalo da ostane u granicama planiranih od pet do šet odsto. Penzioneri više nemaju nijednu rupu na kaišu da bi se dalje stezali, kaže on.

Reforma penzijskog sistema je već dala prve rezultate. Smanjen je na minimum broj invalidskih penzija, rešeno je pitanje porodičnih penzija. Ono na čemu treba raditi na kratak rok je preispitivanje beneficiranih radnih mesta, zaključuje on.